ŞİÖ Zirvesi: Tek Kutuplu Dünyaya Meydan Okuma! Yeni Dönem Mi?
Gündem

ŞİÖ Zirvesi: Tek Kutuplu Dünyaya Meydan Okuma! Yeni Dönem Mi?


10 September 20255 dk okuma5 görüntülenmeSon güncelleme: 10 September 2025

Çin'in Tiencin kentinde düzenlenen Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) Zirvesi, dünya siyasetinde yankı uyandıran önemli gelişmelere sahne oldu. Zirve, ABD liderliğindeki tek kutuplu dünya düzenine karşı net mesajlar verirken, Çin ve Rusya liderleri, çok kutuplu yeni bir küresel vizyonun sinyallerini verdi. Zirvede kabul edilen Tiencin Deklarasyonu, "Soğuk Savaş zihniyetine" meydan okuyarak dikkatleri üzerine çekti. Peki, bu zirve küresel güç dengelerini nasıl etkileyecek?

ŞİÖ'den Asya'nın Yeni Jeopolitiği İlanı

ŞİÖ'nün eski Başdanışmanı ve Ortadoğu Politikaları Direktörü Profesör Dai Wang, zirvenin önemini şu sözlerle vurguladı: "Bu yalnızca bir deklarasyon değil, aynı zamanda Asya'nın yeni jeopolitiğidir." Profesör Wang'a göre, Batı'nın yaptırımları küresel çoğunluğu daha hızlı bir şekilde Asya'ya yönlendiriyor. Bu durum, Asya'nın küresel siyasetteki rolünü giderek artırıyor.

Türkiye'nin bu süreçteki rolüne de değinen Profesör Wang, "Türkiye 2012 yılında bu potansiyeli ilk fark eden ülke oldu" dedi. Türkiye'nin ŞİÖ ile olan ilişkileri ve bölgesel politikaları, zirvenin ardından daha da önem kazanacağa benziyor.

Küresel Kalkınma Bankası Alternatifi Mi Geliyor?

Zirvede, küresel kalkınma alanında da önemli adımlar atıldı. Çin ve Rusya, Batı merkezli finans kuruluşlarına alternatif olarak, yeni bir küresel kalkınma bankası kurma önerisini gündeme getirdi. Bu öneri, özellikle gelişmekte olan ülkeler tarafından büyük bir ilgiyle karşılandı. Yeni bir kalkınma bankası, küresel ekonomik dengeleri değiştirebilir ve Batı'nın ekonomik hegemonyasına meydan okuyabilir.

ŞİÖ'nün küresel vizyonu, tek kutuplu dünya düzeninin sona erdiği ve çok kutuplu bir dünyaya doğru ilerlendiği yönünde güçlü bir mesaj veriyor. Zirvede alınan kararlar ve yapılan açıklamalar, önümüzdeki dönemde küresel siyasette önemli değişikliklere yol açabilir. Türkiye'nin de bu süreçte aktif bir rol oynaması bekleniyor.

Türkiye'nin ŞİÖ'deki Konumu

Türkiye'nin ŞİÖ ile olan ilişkileri, son yıllarda giderek önem kazanıyor. Türkiye, 2012 yılında ŞİÖ'ye "Diyalog Ortağı" statüsüyle katıldı. Bu statü, Türkiye'nin ŞİÖ'nün faaliyetlerine katılmasına ve örgütle iş birliği yapmasına olanak sağlıyor. Türkiye'nin ŞİÖ'deki konumu, bölgesel ve küresel politikalarını şekillendirmede önemli bir rol oynuyor.

Türkiye'nin ŞİÖ ile iş birliği yaptığı alanlardan bazıları şunlardır:

  • Terörle mücadele
  • Enerji güvenliği
  • Ulaştırma ve altyapı projeleri
  • Ticaret ve yatırım
  • Kültürel ve insani değişim

Türkiye'nin ŞİÖ'deki konumu, ülkenin bölgesel ve küresel etkisini artırmasına yardımcı oluyor. ŞİÖ, Türkiye için önemli bir platform olmaya devam edecek.

ŞİÖ Zirvesi, küresel güç dengelerinin yeniden şekillendiği bir dönemin önemli bir göstergesi olarak tarihe geçti. Tek kutuplu dünya düzeninin sona erdiği ve çok kutuplu bir dünyaya doğru ilerlendiği bu süreçte, Türkiye'nin aktif bir rol oynaması bekleniyor. Zirvede alınan kararlar ve yapılan açıklamalar, önümüzdeki dönemde küresel siyasette önemli değişikliklere yol açabilir. Bu değişimlerin Türkiye ve dünya için ne gibi sonuçlar doğuracağını hep birlikte göreceğiz.